Rusland, Belarus en Oekraïne zijn enorm belangrijke exporteurs van de stoffen die nodig zijn om kunstmest te maken. Door de oorlog en de bijhorende sancties is het aanbod kunstmest voor de Europese markt dan ook in elkaar gedonderd. En dat is zorgelijk in tijden waarin de voedselzekerheid onder druk staat.
“We zien dat in een jaar tijd de kosten voor boeren met 40 procent zijn gestegen. De opbrengst daarentegen steeg met slechts 25 procent”, vertelt Eurocommissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski. “Een van de hoofdredenen voor dat verschil: de hoge prijs van kunstmest.” In vergelijking met vorig jaar zijn de prijzen voor kunstmeststoffen in september al met 149 procent gestegen.
Geen alternatief
Bij boerenorganisaties bestond daarom de hoop dat Wojciechowski het gebruik van kunstmestvervangers, zoals het uit dierlijke mest gewonnen mineralenconcentraat, zou vrijstellen van de Europese regels voor stikstof. Maar die hete aardappel speelt de Eurocommissaris voor Landbouw voorlopig door: de beslissing is verplaatst naar 2023.
De Europese Commissie laat weten dat mineralenconcentraat op zich wel een goed alternatief is: we hebben er geen gas voor nodig en het zorgt voor minder uitstoot. Maar dat betekent nog steeds dat het voor meer stikstof in de bodem zorgt. En dus is het geen alternatief voor Nederland, een gebied dat gevoelig is voor stikstof.
Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (SGP) reageert gefrustreerd: “De Europese Commissie kijkt wel naar verre oorden om nieuwe leveranciers van kunstmest te vinden, maar een deel van de oplossing ligt gewoon hier, in de Europese Unie. Geef kunstmestvervangers uit dierlijke mest nu eindelijk eens een serieuze kans!”
Met lege handen aankomen, kan Brussel natuurlijk niet maken. Eurocommissaris Wojciechowski verklaart daarom dat de Europese Commissie de Europese staatssteunregels voor de kunstmestsector versoepelt. Daarmee schuift hij de verantwoordelijkheid voor de crisis tijdelijk door naar de EU-lidstaten: als zij de sector zelf financieel willen helpen, dan staat hen dat vrij.
