De haven van Scheveningen was vrijdagmiddag het decor van een overleg over de toekomst van de Nederlandse visserij. Aanwezig waren Europarlementariërs Peter van Dalen (ChristenUnie) en Bert-Jan Ruissen (SGP), net als Tweede Kamerleden Roelof Bisschop (SGP) en Caroline van der Plas (BoerBurgerBeweging). Om te praten over de uitdagingen van de sector, maar ook over de mogelijkheden voor de Nederlandse vissers.

Die toekomst kent de nodige uitdagingen: de diesel waar de vissersboten op varen is historisch duur, de door Nederland doorontwikkelde pulstechniek is verboden en op de Noordzee verschijnen windmolenparken en steeds meer beschermde natuurgebieden. “Die uitdagingen zijn er voornamelijk voor de kottervisserij”, legt Van Dalen uit. Kottervisserij is een methode waarbij gebruikt wordt gemaakt van sleepnetten. “Die verkeren echt in zwaar weer. En dat komt naast het verbod op de pulskorvisserij en de hoge brandstofprijzen ook door de nasleep van de Brexit”.

Noors verbod

Daar komt nog bij dat Noorwegen een verbod op de zogenaamde boomkorvisserij heeft aangekondigd. Dat gaat in op 1 juni, en betekent dat vissersboten die gebruik maken van verzwaarde sleepnetten niet meer in de Noorse wateren welkom zijn, zoals Brusselse Nieuwe eerder al schreef. Van Dalen is daar ontstemd over: “De Britten overwegen ook om de boomkorvisserij te gaan verbieden in hun deel van de Doggersbank. Dat zijn twee hele sombere ontwikkelingen. Als dat werkelijk zo ingevoerd wordt, dan moeten we ook tegenmaatregelen gaan nemen”.

Van Dalen denkt dan aan soortgelijke maatregelen voor Noorse en Britse vissers in de Europese wateren. “Maar dat is in verhouding geen krachtig middel”, zegt hij, “omdat er maar weinig Noorse of Britse bodemvisserij bestaat. Maar we kunnen ze wel raken met handelsbelemmeringen. Bijvoorbeeld visproducten alleen tegen hogere importtarieven toe te laten”.

Terugkeer pulsvisserij

Toch zijn er ook voldoende mogelijkheden voor Nederlandse vissers. Van Dalen noemt een mogelijke terugkeer van de pulsvisserij, die sinds juli vorig jaar definitief verboden is, hoofdzakelijk onder druk van een Franse lobby tegen de techniek. “De bodem wordt niet aangeroerd, je bespaart 40 procent op brandstof en je hebt een enorme CO2-reductie”, somt hij de voordelen op. “We werken aan een plan om de discussie over puls toch weer opnieuw te voeren. Want het ligt allemaal heel gevoelig en moeilijk, maar we gaan ons best doen het toch weer een kans te geven”.

Ook Ruissen is enthousiast over het verloop van de bijeenkomst op Scheveningen. Hij ziet naast de eventuele terugkeer van de pulsvisserij nog een andere grote uitdaging: “De Nederlandse overheid moet gebruikmaken van de verruiming van de staatssteunregels,” zegt Ruissen. “Het is nu mogelijk bedrijven die worden getroffen door de hoge brandstofprijzen – dus ook de vissers – te compenseren. Helaas moeten we vaststellen dat minister Staghouwer [Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, red.] totaal niet bereid is om de vissers tegemoet te komen”.

Uitkopen

Ruissen geeft aan dat Europarlementariërs in deze geen rol meer kunnen spelen. De Brusselse ruimte tot het verlenen van staatssteun is er immers, die wordt alleen door Nederland niet gebruikt. Een taak voor de twee Kamerleden die ook bij het overleg aanwezig waren, om dit in het Nederlandse parlement te agenderen. Ruissen: “Deze minister zet vooral in op sanering van de vloot. Er wordt ontzettend veel geld vrijgemaakt om vissers uit te kopen. Die keuze roept bij mij heel veel vragen op”.

Ruissen vindt het wel goed dat de mogelijkheid bestaat voor vissers om zich te laten uitkopen. Door de eerder geschetste uitdagingen (windmolens op zee, uitbereiding van de natuurgebieden, de gevolgen van de Brexit) heeft de Nederlandse overheid besloten massaal tot sanering over te gaan. De toekomst voor vissers is immers onzeker. Maar zij die wel door willen gaan, zitten door de hoge energieprijzen met een groot probleem. Die moeten aanspraak kunnen maken op compensatie en niet alleen uitgekocht kunnen worden, zegt Ruissen. “Voor een deel voorzie je daar ook wel in een behoefte. Er zijn namelijk vissers die willen stoppen, maar nu is het enorm doorgeschoten”.