De Commissie wil grip krijgen op het beroep van de belastingadviseur. Het beroep compleet reguleren, zoals men dat bijvoorbeeld al deed voor de advocatuur, ziet de Commissie niet zitten, vertelt beleidsmedewerker Jasna Voje bij de hoorzitting. De Commissie wil wel een ‘gedragsdrempel’ instellen, een EU-brede definitie van acceptabel en onacceptabel gedrag rond belastingadvies. De ‘rotte appels’ moeten aangepakt worden. De Commissie wil voorkomen dat de gehele beroepsgroep als “verdacht” wordt beschouwd.

Een nieuwe blik op belastingen

De bijeenkomst past in een reeks hoorzittingen waarin de belastingcommissie nadenkt over een beter belastingbeleid. Als eerste nationale casus werd het Nederlandse belastingsysteem onder de loep genomen. In november vond een hoorzitting plaats over de Pandora Papers, een groot journalistiek onderzoek naar belastingontduiking. Onder andere minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra kwam hierin voor.

Europarlementariër Paul Tang (PvdA) schetst in de bijeenkomst een andere kijk op belasting. Toen hij in 2007 begon, vertelt hij, mocht een belastingadviseur in Nederland nog naar methodes zoeken om de belasting van zijn klant zo laag mogelijk te houden. Rond ‘belastingen betalen’ ontstaat nu een maatschappelijk debat, signaleert Tang. Een belastingadviseur moet volgens Tang twee belangen behartigen: dat van de klant en dat van de maatschappij.

Die andere manier van denken klonk door tijdens deze hoorzitting. Emer Mulligan, hoogleraar Belastingen aan de University of Ireland, zegt: in het vak denken we niet alleen na over de vraag ‘is het legaal’, maar ook over de vraag ‘is het ethisch verantwoord’. Daar sluit Alexander Ivanovski, vertegenwoordiger van ruim 2000 belastingadviseurs in Europa, zich bij aan. Belastingethiek moet een groter aandeel krijgen in de universitaire scholing, vindt de directeur van CFE Tax Advisers Europe. 

Op zoek naar het grijze gebied

De uitdaging voor het opstellen van nieuwe regels voor belastingadviseurs, ligt in het ‘grijze gebied’ tussen de lidstaten. Belastingontduiking is illegaal, tot zover komen de regels in de verschillende lidstaten overeen, zegt Jasna Voje. Maar verdere regelgeving voor belastingadviseurs verschilt per land, en daar moet bij het opstellen van de gedragscode rekening mee worden gehouden. Om de code te laten werken, wil de Commissie dat die voor elk land hetzelfde is: “We kunnen niet per land een andere definitie hebben van geaccepteerd gedrag voor belastingadviseurs”, zegt Jasna Voje.

Nieuwe gedragsregels voor belastingadviseurs zijn niet voor vandaag of morgen. Tot 20 juli 2022 gaat de Europese Commissie in gesprek met allerlei spelers uit de belastingwereld, vertelt Jasna Voje. Daarna pakken ze het gesprek over de plannen weer op.