De Tweede Kamer voelt nattigheid. Er hangt een nieuwe crisis in de lucht die het gevolg is van Europese regels die in Nederland niet goed worden nageleefd. Dit keer gaat het niet om de vervuiling door stikstof op het land, maar om de kwaliteit van het Nederlandse water.
Het oppervlaktewater in Nederland is niet schoon. Sterker nog: ons land is bungelt onderaan de Europese lijstjes. Minder dan 1% van de Nederlandse wateren voldoet aan de Europese kwaliteitsnormen, schreef NRC Handelsblad dit weekend.
Al over 5 jaar moet al het Nederlandse water aan de Europese normen voldoen. Er zijn plannen in de maak om de situatie te verbeteren, maar als het doel niet gehaald wordt, kunnen de gevolgen groot zijn. Net als bij de stikstofcrisis, zou de rechter een streep zetten door vergunningen van boeren en tuinders. Het bouwen van woningen of nieuwe industrie kan in de knel komen.
“Kabinet schaatst in yoghurt”
Tjeerd de Groot van regeringspartij D66 trekt vandaag in het Vragenuur aan de bel bij het kabinet. “Moet Nederland weer een tik op de vingers krijgen van Europa omdat wij de regels niet nakomen?”, vraagt hij zich af. Hij vindt dat het kabinet ‘schaatst in yoghurt’, waarmee hij bedoelt dat het volstrekt onduidelijk is of het opschiet met de plannen voor verbetering.
Kamerleden van de Partij voor de Dieren en GroenLinks vallen De Groot bij. “Er is niets gebeurd in de vier jaar dat ik woordvoerder water ben”, zegt Laura Bromet van GroenLinks, “En straks zouden we als bij een wonder opeens aan de normen voldoen?” Ze wil weten wat het kabinet gaat doen aan de veestapel en het overschot aan mest en landbouwgif dat in het oppervlaktewater terechtkomt.
Beide oppositiepartijen verbazen zich er over dat het ministerie van Landbouw het boeren en tuinders toe zou staan om meer bestrijdingsmiddelen te gebruiken dan volgens de Europese waterrichtlijn is toegestaan. Ook De Groot wil uitleg van het ministerie van Landbouw. Hij spreekt over ‘dweilen met de kraan open’.
Twijfel bij kabinet over Europese regels
Staatssecretaris Vivianne Heijnen noemt in het debat schoon water een ‘eerste levensbehoefte’. Het kabinet heeft net vorige week het ‘Nationaal Waterprogramma’ vastgesteld en trekt 811 miljoen euro uit om de kwaliteit van het water te verbeteren. Heijnen noemt het een ‘vuistdik plan’ waarmee het kabinet ‘vol aan de slag gaat’.
Toch wijst ze erop dat één van de redenen dat Nederland zo slecht scoort in Europa komt omdat Nederland veel meer metingen doet dan andere landen. Daardoor is bij ons veel meer bekend over de kwaliteit van het water. “Als je niet test, dan krijgt het water het label goed”, zegt ze over de Europese regels. Ze noemt dat krom.
Daarnaast stelt het Heijnen dat de overheid niet alles in de hand heeft. Vervuiling vindt ook plaats in België, Duitsland en Frankrijk en ‘stroomt Nederland in’.
Ook in de Tweede Kamer is niet iedereen overtuigd van de eerlijkheid van het Europese systeem om waterkwaliteit te beoordelen. De SGP noemt de normen te strikt en de PVV stelt dat een flink deel van de vervuiling uit het buitenland komt.
‘Onzin’ vindt De Groot zulke argumenten. Net als bij stikstof ziet hij weer een ‘twijfelmachine’ actief worden. Inderdaad meet Nederland veel meer dan de andere Europese landen. Dat de vervuiling uit het buitenland zou komen, wordt volgens hem weersproken door de metingen: “Het water gaat ons land viezer uit dan het erin komt”.
