In het kielzog van de huidige corona-pandemie wil de Europese Unie haar instrumenten voor het beheersen en afhandelen van gezondheidscrisissen uitbreiden. Zo wil de Unie eventuele gezondheidskwesties in de toekomst sneller en beter beantwoorden. Het Europees Parlement roept op tot meer openheid en een sterkere samenwerking tussen verschillende Europese gezondheidsinstanties. Maar niet iedereen is daar blij mee.
Beter voorkomen dan genezen
Het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie willen een uitbreiding komen van de beheersing en bestrijding van ernstige grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid, zoals die in een recent mandaat worden uiteengezet. Het kernpunt: de samenwerking tussen lidstaten verbeteren via het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). Dit centrum is bekend geworden door de wekelijkse kaarten van Europa met daarop landen in het groen, oranje, rood of donkerrood, gebaseerd op het aantal besmettingen.
De aanpassing is deel van de Europese strategie om een sterkere gezondheidsunie te creëren. Om dat te bewerkstelligen wordt ook een nieuwe Europese autoriteit in het leven geroepen. De ‘Health Emergency Preparedness and Response Authority’, kortweg HERA.
Het idee hing al even in de lucht; de voorgestelde amendementen rond HERA vallen samen met eerdere plannen van het Europees Parlement uit september. Toen werd al voorgesteld om de bevoegdheden van het ECDC uit te breiden naar niet-besmettelijke ziekten zoals kanker en geestesziekten.
Onbegrijpelijk
Onafhankelijk Europarlementariër Dorien Rookmaker vindt deze stappen onbegrijpelijk. Zij wijst vooral op de gebreken in de Europese reactie op de huidige coronapandemie. “De Europese Unie is nog geen expert ter zake, een goede zelfreflectie zou op zijn plek zijn. Nu is het alsof een kind in een brandend huis te horen krijgt dat ze alles mag doen om het te blussen. Uitbreiden? Dat is onzinnig. Het is belangrijk dat de Europese Commissie eerst de huidige aanpak evalueert, voordat zij nieuwe bevoegdheden krijgt.”
Noodzakelijk
Toch zijn er ook grote voorstanders zoals Europarlementslid Esther de Lange (CDA). Meer bevoegdheden en een snelle opstart van HERA kunnen er volgens De Lange voor zorgen dat grote investeringen in de gezondheidszorg volledig transparant gebeuren, zoals bij de gezamenlijke aankoop van vaccins.
HERA zal vanaf begin 2022 actief worden ingezet om noodsituaties op gezondheidsgebied te vinden, bestrijden en eventueel te voorkomen. De autoriteit zal dus ook de voorraad geneesmiddelen en toebehoren, zoals mondmaskers en handschoenen, controleren om tekorten in de toekomst te voorkomen.
