Vanaf vandaag is Frankrijk voorzitter van de Europese Unie en dat zullen we merken ook. President Macron wil in april herkozen worden en campagne voeren met een grotendeels Europese verkiezingsprogramma. En dus komen er extra toppen in Parijs, een speciale speech in Straatsburg (al half januari) en vooral wordt er vaart gezet achter Europese onderwerpen die in het Franse belang zijn. Van een hoger minimumloon tot meer kernenergie en verzet tegen handelsverdragen.
De thema’s die het komende half jaar terug zullen komen zijn: milieu, digitaal en sociaal. Bouwen aan een Europees groeimodel, zo heet het programma waar de Fransen mee werken. De speciale top, in Parijs, heeft Europa in 2030 als werktitel.
Alles Europees
“Europa is een soevereine macht in de wereld, meesteres over haar eigen lot en vrij in haar keuzes.” Aan vergezichten, grandeur en nostalgie geen gebrek, tijdens de toespraak van president Macron waarmee hij de Franse voorzittersagenda presenteerde. Europa moet het continent van innovatie worden. Er moeten meer batterijfabrieken komen. De productie voor halfgeleiders wordt opgeschroefd. Waterstof wordt een topprioriteit. De Europese defensie wordt uitgebreid. En vanwege de pandemie komt er meer samenwerking op gezondheidsgebied. Ook krijgt cultuur meer Europese aandacht.
En dan hebben we nog de nieuwe begrotingsregels die Macron wil. Er is een hele discussie gaande over hoe die regels er uit moeten zien, maar de Franse president weet al wat hij wil. Als variatie op het ‘sterft gij oude vormen en gedachten’, wil hij dat we afscheid nemen van ‘oude taboes en fetisjen’. En dus wil Macron: Meer investeringen (in vooral de nieuwe technologie), het liefst via Europese leningen. Meer Europees geld (grotere begroting). Investeringen toestaan, ook al neemt de schuld van een land toe.
Nieuwe eurogroep
Verder wil Macron het vrij reizen tussen de lidstaten nieuw leven inblazen. Nu wordt het misbruikt, zodat veel vluchtelingen moeiteloos kunnen doorreizen van het ene naar het andere land. Opvallend is dat hij het niet heeft over het verplicht opnemen van migranten door alle landen (iets waar landen als Hongarije, Slowakije en Polen sterk tegen gekant zijn). De president wil een nieuw Schengen, waarbij hij denkt aan een eurogroep voor Schengenlanden. Dus ministers uit de Schengenzone, die regelmatig vergaderen over de migratieproblemen. Die nieuwe werkgroep moet dan ook Frontex aansturen, de organisatie die de buitengrenzen in de gaten moet houden.
Handelsverdragen zullen de komende maanden niet worden afgesloten. Als het aan Frankrijk ligt wordt er zelfs niet over gesproken; er is een verbod op het woord. Officieel ligt Frankrijk dwars vanwege milieu-, en klimaat-argumenten, maar het komt Macron ook goed uit om de boeren en andere plattelandsbewoners gerust te stellen. “Frankrijk houdt geen uitverkoop en zet al helemaal niet de deur wijd open voor goedkope producten uit onder meer Zuid-Amerika”, zo zei de Franse minister Minister Clément Beaune recent. Maar, zo beweerde Beaune, dat heeft met de herverkiezing van Macon niets te maken: “Het zijn niet deze gekke Fransen omdat ze verkiezingen hebben, het verzet is breder in Europa tegen de handelsverdragen.”
Slotakkoord
De kers op de taart van het Franse half jaar moet een overeenkomst over een CO2-heffing aan de grenzen van de Europese Unie worden. Over alle producten die buiten de Europese Unie zijn geproduceerd en waar CO2 bij is vrijgekomen, wordt een heffing betaald. In Brussel wordt deze heffing CBAM genoemd, de afkorting van Carbon Border Adjustment Mechanism. Dus over staal, elektriciteit en mest moet op basis van de koolstof (CO2) voetafdruk geld (een heffing) worden betaald. Dat zorgt voor veel problemen bij landen als de Verenigde Staten en China. De rapporteur voor het Europees Parlement, Mohammed Chahim (PvdA), krijgt dagelijkse tientallen lobbyisten over de vloer die allemaal willen dat de heffing anders wordt of verdwijnt.
De angst voor een nieuwe handelsoorlog is groot. Maar Frankrijk durft het wel aan. Minister Beaune heeft geleerd van, wat hij noemt, fouten uit het verleden. Niet eerst proberen op wereldschaal proberen iets te regelen, maar eerst Europees en dan kan de wereld daarop reageren en is het Europese akkoord de standaard. Hij sluit allianties daar niet bij uit. Als andere landen willen aansluiten bij de Europese normen, kan dat.
En de successen moeten in de eerste maanden worden behaald, zodat Macron ook daarna nog president is. Minister Beaune herhaalt het nog maar eens: “We zullen het voorzitterschap niet misbruiken voor de herverkiezing.” Onze inzet, onze thema’s zouden hetzelfde zijn geweest ook als er geen verkiezingen waren. We gaan het echt niet door elkaar halen.”
