Het Comité van de Regio’s bestaat uit lokale vertegenwoordigers van gemeenten en provincies, steden en districten uit de Europese Unie. Via het Comité kunnen deze vertegenwoordigers de EU-instellingen rechtstreeks van advies voorzien. Nederland heeft twaalf leden die gemeenten vertegenwoordigen en twaalf die de provincies vertegenwoordigen. Niet iedereen kon op tijd bij de plenaire vergadering zijn: voor sommige Nederlandse burgemeesters riep de plicht op koningsdag. Gelukkig was de vergadering ook online bij te wonen.

Toespraken uit Oekraïne

De bijeenkomst begon met verhalen van burgemeesters en vertegenwoordigers uit Oekraïne. Later, op een persconferentie, deelde ook de burgemeester van Kiev, Wladimir Klitschko, zijn ervaringen. Hij is in maart door het Comité tot eerste erelid benoemd. Volgens de president van de organisatie, de Griek Apostolos Tzitzikostas, is de benoeming meer dan symbolisch: “Wij willen dat Oekraïne snel een kandidaat-lidstaat wordt”.

De toespraken in de plenaire zaal waren indrukwekkend, vertelt gedeputeerde Michiel Rijsberman (D66, Flevoland). De Oekraïense sprekers ontvingen telkens een staande ovatie aan het eind van hun verhaal.

De kracht van de regio

Op veel Europese niveaus speelt de oorlog in Oekraïne. De kracht van het Comité van de Regio’s, vertelt Rijsberman, is dat het een samenkomst is van lokale bestuurders. Die hebben contact met hun collega-bestuurders en begrijpen dus goed waar de obstakels liggen.

Bij een vorige bijeenkomst van het Comité, in Marseille, sprak Rijsberman met een “nogal overwerkte” Roemeense burgemeester uit de regio Maramureș. Hij stond in voor de huisvesting van duizenden vluchtelingen. De gedeputeerde bood hulp aan: kort daarop reden vrachtwagens met hulpgoederen uit Flevoland naar Roemenië. Op deze manier is dat “niet ingewikkeld, want je hoeft geen rekening te houden met allerlei bestuurslagen”, vertelt Rijsberman.

Steeds meer Europese lokale bestuurders gaan zo te werk. Het Comité van de Regio’s riep de vertegenwoordigers ook op contact te zoeken met lokale bestuurders uit Oekraïne in plaats van contact te zoeken op landelijk niveau, vertelt Rijsberman. En de steun hoeft niet alleen uit hulpgoederen te bestaan, zo blijkt. De burgemeester van Rome vertelde tijdens de plenaire zitting dat Rome zomerkampen gaat organiseren voor Oekraïense kinderen.

Europese geldstromen

De Europese Commissie kan ook haar steentje bijdragen: het beschikbaar maken van geld op de korte termijn. Maar de noodfondsen voor opvang van Oekraïne vluchtelingen zijn op dit moment niet overzichtelijk. Lokale bestuurders kunnen op vijf plaatsen terecht, vertelt de president van het Comité Apostolos Tzitzikostas. Dat leidt tot chaos. Daarom deed hij een oproep: zorg voor één loket, het EU Ukraine Regufees Local Facility. Geen nieuw fonds dus, maar één loket voor de al bestaande fondsen. De Europese Commissie gaat er werk van maken.