‘Nog even geduld. We zijn ermee bezig’, is het licht wanhopige antwoord van een woordvoerder van de Europese Commissie tijdens de dagelijkse persconferentie in Brussel. Bijna een uur lang vuurt de ene na de andere verslaggever vragen op het podium af. Op het eerste gezicht gaat het om een overzichtelijk probleem: wat vindt de Commissie ervan dat Oostenrijk een booster-vaccin als voorwaarde stelt om als volledig gevaccineerd door het leven te kunnen gaan?

Maar de drie functionarissen op het podium lijken ermee overvallen dat het onderwerp opeens ter sprake komt. ‘Ons doel is het om het leven van de burgers makkelijker te maken’, valt te horen. Maar het tegendeel lijkt aan de hand te zijn. De hard bevochten Europese afspraken die het mogelijk maken dat we op het hele continent met dezelfde QR-code restaurants en bioscopen in mogen, staan op het punt om als een kaartenhuis in elkaar te storten.

D66 wil spoeddebat

Dit kan zo niet langer, vindt D66 en wil dat de Europese Commissie zo snel mogelijk verantwoording komt afleggen in het Europees Parlement. De partij vreest een lappendeken aan maatregelen en chaos voor de burgers. Sophie in’t Veld wil dat in de hele Europese Unie dezelfde regels gaan gelden over de geldigheid van vaccins: “Op die manier weet iedereen waar hij aan toe is bij het vrij bewegen door de EU. En hoef je geen encyclopedie aan nationale maatregelen door te ploegen voordat je op reis gaat”.

Niemand belt Brussel

Het ene na het andere Europese land stelt op dit moment zelfstandig nieuwe coronaregels op. Van Europese coördinatie is geen enkele sprake. Zo heeft Frankrijk niet eens de moeite genomen om de Europese Commissie erover te informeren, dat 65-plussers in Frankrijk voortaan alleen met een booster-vaccin in de arm naar de cafés en theaters mogen.

Dat is een probleem. Want wat de definitie van volledig gevaccineerd betekent, is vastgelegd in een Europese afspraak: twee doses van een vaccin dat een dubbele dosis vereist (zoals Pfizer) of één shot Janssen. Als aan die voorwaarden is voldaan, kleurt het officiële corona-reiscertificaat groen en mag elke burger altijd elke grens over.

Bizarre spagaat

Dat blijft zo, belooft de Commissie. Aan het vrij verkeer van personen zullen de regels die in afzonderlijke landen gelden niets veranderen. Maar, erkent een van de drie woordvoerders, verder rijkt de macht van Europa niet. Welke regels binnen de grenzen van een lidstaat gelden, is aan de afzonderlijke lidstaten.

En zo kan het gebeuren dat een Nederlander die is gevaccineerd met het Janssen-vaccin straks wel naar Oostenrijk kan reizen voor de wintersportvakantie, maar daar aangekomen niet in de skilift mag. Het Europese coronabeleid komt daarmee in een bizarre spagaat.

Wintersport-booster

Een diplomatieke bron bevestigt dat het onderwerp volgende week op de agenda staat van een speciaal door de lidstaten ingestelde coronawerkgroep. De grote vraag is wat een land als Nederland zal doen, als het in Europa de kant op gaat van het vrijwel algemeen verplicht stellen van booster-shots. Je zou het de eigen burgers wel eens heel moeilijk kunnen maken om op vakantie te gaan, als Nederlandse wetenschappers bij het standpunt blijven dat een booster-shot medisch gezien niet noodzakelijk is. 

Wellicht herhaalt de discussie zich die vorige jaar speelde over het gebruik van mondkapjes. Ook toen vond Nederland ze eigenlijk niet nodig en werd het gebruik pas ingesteld nadat mensen zagen wat er in het buitenland gebeurde. En daarmee de publieke druk tegen de alleingang te hoog werd. Minister Hugo de Jonge (VWS) laat inmiddels weten, dat gezien de besluiten in het buitenland, hij een nieuw booster-advies heeft gevraagd aan de Gezondheidsraad.