Te weinig toezeggingen om de opwarming van de aarde onder de twee graden te houden. Conflicten tussen arme en rijke landen over de financiering van klimaatmaatregelen. Een geplande Europese CO2-importheffing die internationaal voor irritatie zorgt. Genoeg beren op de weg om van de Klimaatconferentie van de Verenigde Naties een mislukking te maken. Deze klimaattop begint zondag aanstaande in Glasgow.

Chagrijn

In de briefing voor de Nederlandse pers die de GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout houdt is ‘chagrijn’ dan ook het meest gehoorde woord. Eickhout benoemt bijvoorbeeld het chagrijn bij de zuidelijke landen dat een beloofd mondiaal klimaatfonds bij lange na niet zo goed gevuld is, als was afgesproken. Hij heeft het over de botsing tussen de Amerikanen en ontwikkelingslanden die compensatie willen voor de schade die het door klimaatverandering veroorzaakte noodweer aanricht. En hij uit zijn eigen irritatie dat zelfs de Europese Unie nog steeds geen plannen heeft om financieringsstromen te vergroenen.

Eickhout werd eerder uitgeroepen tot de meest invloedrijke Europese klimaatparlementariër. Hij is de vicevoorzitter van de delegatie die namens het Europees Parlement bij de klimaattop van de Verenigde Naties aanwezig is. In het dagelijks leven speelt hij een centrale rol in de Brusselse onderhandelingen over de uitvoering van het Europese klimaatbeleid. Het is een slecht voorteken als hij laat optekenen: ‘Op dit moment moet ik zeggen dat ik me zorgen maakt over Glasgow’. De wereldwijd hoge energieprijzen, een land als India dat door wil blijven gaan met kolen en het politiek-financiële conflict tussen Noord en Zuid. Stuk voor stuk zijn het volgens hem ‘grote gevaren’.

Groene investeringen

Naast Eickhout zijn er nog twee Nederlanders in de 15-man sterke delegatie van het Europees Parlement: Esther de Lange (CDA) en Mohammed Chahim (PvdA). Een formele positie als onderhandelaar hebben ze niet. Voor de volksvertegenwoordigers is de conferentie vooral een mogelijkheid om in sneltreinvaart politici van over de hele wereld te spreken en bij iedereen die maar luisteren wil, te lobbyen voor de wensenlijst van het Europees Parlement.

Eickhout zet daarbij in op groene financiering. Een onderwerp waar hij in het Europees Parlement ook rapporteur op is. Hij wil een concrete datum vastleggen voor het uitfaseren van investeringen in de fossiele industrie. De kans op een wereldwijd akkoord is klein, daarom hoopt hij op deelakkoorden. ‘Alle landen van de Europese Unie zijn daar ook bij elkaar’, zegt hij. Via Glasgow hoopt hij de groene financiering in ieder geval hoog op de Europese agenda te krijgen.

”Als we er naar toe gaan met het idee dat het mislukt, dan gaat het ook mislukken”

Mohammed Chahim, Europarlementariër PvdA

Aanstaande Klimaattop in Glasgow, ook wel COP-26 genoemd, is pas de tweede keer voor de sociaaldemocraat Mohammed Chahim, dat hij als politicus deelneemt. Daarvoor was hij er vaak als wetenschapper en onderzoeker van TNO. Waar Eickhout geen risico op mislukking onbesproken laat, waarschuwt Chahim in een persgesprek tegen te veel pessimisme vooraf: ‘Als we ernaartoe gaan met het idee dat het mislukt, dan gaat het ook mislukken’. 

Anders dan Eickhout ziet Chahim een financieel conflict tussen Noord en Zuid niet als een gevaar voor een succesvolle top: ‘Geld is internationaal niet het probleem. Het is duidelijk dat het moet komen van het noordelijk halfrond.’

Chahim hoopt dat de internationale politieke gesprekken concrete resultaten opleveren bij de ontwikkeling van internationale economische projecten. Zoals de grootschalige bouw van waterstoffabrieken op basis van zonne-energie in Noord-Afrika. Hij is ervan overtuigd dat in landen als Marokko een toekomst hebben als waterstofproducent voor de Europese markt.

Koolstofheffing

Toch ziet ook Chahim dat lang niet alles koek en ei is. Het grote gevaar op mislukking zit volgens hem in de Europese plannen om een importheffing op CO2 in te voeren. Het idee achter het voorstel van Eurocommissaris Frans Timmermans is dat zo’n heffing de Europese industrie beschermt tegen concurrentie uit het buitenland, wanneer in de Europese Unie allerlei dure investeringen gedaan moeten worden om CO2-neutraal te produceren.

Maar Chahim merkt dat veel landen het zien als ongewenst protectionisme. Die klimaatheffing, in het Engels de Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) zou een belemmering van de vrijhandel zijn. Chahim: ‘CBAM is het verboden woord van de klimaattop’.

Chahim is in het Europees Parlement de rapporteur voor de wet die de invoering van de grensheffing mogelijk moet maken. Namens het hele Europees Parlement onderhandelt hij de komende maanden dus intensief met de Europese lidstaten. In Glasgow wil hij alvast de temperatuur peilen bij de wereldwijde ‘handelspartners’. Dat zal gaan op een ‘Hollandse manier’, verwacht hij, ‘waarbij verteld wordt wat we van elkaar vinden’.