‘Dit nooit meer,’ dachten de Europese regeringsleiders aan het begin van de zomer. De chaotische Europese reactie op de uitbraak van het coronavirus had er in 2020 toe geleid dat een flink deel van de lidstaten van de Europese Unie in paniek hun grenzen sloten.
Angst voor de zieke buurman maakte dat een cruciaal beginsel van de Europese Unie bij het grofvuil ging: het vrij verkeer van personen.

Toen het besef indaalde dat het virus nog wel even onder ons zou blijven, werd duidelijk dat er een oplossing moest komen vanuit Brussel. Oog in oog met een pandemie stond de geloofwaardigheid van de Europese samenwerking op het spel.

Eén virus, één app

De oplossing werd het Europese covid-reiscertificaat. Inmiddels aanwezig op honderden miljoenen Europese smartphones in de vorm van de beroemde QR-code. Gevaccineerd, getest of genezen? Dan kleurt het vinkje in de scan-app van elke kroegeigenaar in elke lidstaat groen. Een oplossing die prachtig recht doet aan hoe Europese functionarissen graag hun eigen bestaansrecht verwoorden: we zijn hier om het leven van de Europese burgers makkelijker te maken. 

De app werkt op basis van 3G-beleid. En – cruciaal – op basis van gezamenlijke definities over wie en onder welke voorwaarden als gevaccineerd, getest of genezen geldt. Alle autoriteiten in alle lidstaten accepteren die. Tot nu toe.

Want nu de zoveelste coronagolf over het continent rolt, begint de gezamenlijke aanpak na een paar maanden al te bezwijken. Het ene na het andere land voert eigen regels in. Frankrijk past voor 65-plussers de definitie van ‘volledig gevaccineerd’ aan. En ook Oostenrijk stelt vanaf deze winter een booster-prik als voorwaarde om een groene QR-code te krijgen. In steeds meer landen geldt nu 2G-beleid en verliest de corona-app zijn waarde voor ongevaccineerden die zich hebben laten testen .

Tijd voor een nieuw plan

Ook Nederland overweegt nu het invoeren van 2G. Dat is ironisch, want premier Rutte persoonlijk betoogde bij de Europese Raad in oktober nog dat lidstaten hun eigen varianten van de coronaregels zouden moeten schrappen, omdat we die Europese QR-code hebben.

Zo ontstaat er net als aan het begin van de uitbraak in 2020 weer een onoverzichtelijke lappendeken van onderling verschillend corona-beleid. Met de wintervakantie in aantocht, is het tijd voor een nieuwe lijst. Eind november komt de Europese Commissie met een nieuw plan.